Regio Noordoost-Brabant over gezamenlijke ondertekening Schone Lucht Akkoord

De ambitie is dat de zeventien gemeenten in januari 2021 samen hun handtekening onder het akkoord zetten.

‘Luchtkwaliteit in relatie tot gezondheid vraagt meer aandacht. Toen de gemeenteraad vroeg om deelname aan het Schone Lucht Akkoord heb ik de ruimte gevraagd om te kijken of we dit regionaal konden organiseren’, zegt Johan van der Schoot, wethouder van Oss, met onder meer het buitengebied, wonen, klimaat, energie, milieu, recreatie en de omgevingswet in zijn portefeuille.

Het ziet ernaar uit dat die regionale aansluiting er komt. B&W van Oss besluiten er 15 december over. Ook de andere gemeenten uit de Regio Noordoost-Brabant zijn al zover of nemen dit besluit binnenkort.

Stadteland

Oss telt zo’n 100.000 inwoners en is naar inwonertal de vijfde en naar grondoppervlak de derde gemeente van Brabant. Het is een a-typische gemeente, met een middelgrote stad, 23 dorpen én een groot buitengebied. ‘Stadteland’ noemt Van der Schoot het. Het gebied wordt doorkruist door grote snelwegen, spoor en de Maas. Oss heeft van oudsher veel industrie en veel agrarische bedrijven. Die optelsom raakt de luchtkwaliteit.

De afgelopen vier jaar is Oss drie keer uitgeroepen tot meest inspirerende Global Goals gemeente. Geen verrassing dus dat Oss het initiatief nam om de regio mee te krijgen in het Schone Lucht Akkoord. Oss agendeerde het in de regio en beargumenteerde het belang en de voordelen van een gezamenlijke aanpak.

Luchtkwaliteit en corona

‘De gemeenten krijgen steeds meer op hun bordje terwijl de capaciteit beperkt is. Maar tegen een akkoord dat over gezondheid gaat, kun je geen nee zeggen. Zeker niet nu het RIVM het verband onderzoekt tussen luchtkwaliteit en het ernstige verloop van de coronapandemie in Oost-Brabant’, zegt Van der Schoot.

‘De eerste stap wordt dat we in kaart brengen wat er in de regio al loopt voor schone lucht, op welke onderwerpen aanleiding is voor nieuwe activiteiten en hoe we onze inzet kunnen bundelen. Er loopt al veel. Het ondertekenen van het Schone Lucht Akkoord geeft een extra dimensie aan deze maatregelen en plannen, door ze te benoemen en doelen te formuleren die we ermee willen halen. En bij ons dus vooral gezamenlijk. Dat vergroot de impact en is efficiënter.’

Taken verdeeld

De gemeentes blijven vrij in hun keuze waaraan ze zich committeren. Voor de gezamenlijke aanpak zijn de taken verdeeld. Zo pakken bijvoorbeeld de vier gemeenten met een haven van economische betekenis het thema scheepvaart op. Andere gemeenten zijn trekker van de verschillende sectoren, zoals Den Bosch en Uden voor mobiliteit, plattelandsgemeente Sint Anthonis voor landbouw en Meijerijstad voor industrie. Wethouders uit de ene gemeente worden bijgestaan door ambtenaren uit een andere gemeente. Dat zorgt voor kruisbestuiving.

Het inventariseren van lopende en geplande activiteiten die bijdragen aan een schonere lucht is stap 1. Inmiddels wordt gewerkt aan bredere luchtkwaliteitsmeting. En op agrarisch gebied wordt gewerkt aan reductie van emissie. De volgende stap is het formuleren van de meest urgente regionale knelpunten en een nulmeting uitvoeren. Zelf is Oss al bezig met de voorbereiding van de eerste CO₂-neutrale dijkversterking voor de 43 kilometer Maasdijk binnen de gemeente.

Van der Schoot: ‘We werken niet alleen samen als gemeenten. Ook de provincie is hierin partij. En in onze regio-samenwerking gaan we uit van de zogenaamde triple-helixaanpak: het samenspel tussen overheid, onderwijs en ondernemers. Uiteraard rekenen we op ondersteuning van het Rijk.  Dat kan op allerlei manieren. Met geld, kennis en faciliteiten. Maar zo nodig ook met aanpassing van knelpunten in regelgeving. Een sprekend voorbeeld is een bedrijf in Oss dat elektrische kranen maakt. Een innovatief nieuw model, dat schoner en energiezuiniger is, mocht over de grens wel de weg op, maar nog niet in Nederland. Dat is aangekaart en opgelost. Met elkaar moeten we ambitieus maar tegelijkertijd realistisch zorgen dat er snel grote stappen worden gezet.’

Gemeenten van Regio Noordoost-Brabant

Bernheze, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Cuijk, Grave, Haaren, ’s-Hertogenbosch, Heusden, Landerd, Meierijstad, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Uden, Vught.