Uitvoeringsplan Papendrecht zet in op koppelkansen

In een oksel van de grote rivieren (Beneden-Merwede en Noord) ligt Papendrecht, afgebiesd met de A15 en doorsneden door de N3. Geen wonder dat de luchtvervuiling hier hoger is dan gemiddeld in Nederland. 'We voldoen aan de Europese normen, maar nog niet overal aan de WHO-norm voor fijnstof, zeker niet aan de nieuwe', zegt Marjan Merkelbach, beleidsadviseur Milieu van gemeente Papendrecht.

Het goede nieuws: de luchtkwaliteit in Papendrecht is de laatste tien jaar sterk verbeterd. Belangrijke bijdragen hieraan zijn onder meer vergroening in de gemeente, scherper vergunnen bij bedrijven en het stimuleren van vermindering van de autobewegingen.

Dubbel doel

De gemeente tekende direct bij de start in januari 2020 het Schone Lucht Akkoord. 'Omdat we onze capaciteit maar één keer kunnen inzetten zijn we op zoek gegaan naar koppelkansen. Met de maatregelen die we voor schone lucht nemen willen we ook zoveel mogelijk doelen op andere beleidsterreinen meenemen. In Papendrecht zijn we voor het opstellen van het DUP door de hele organisatie gegaan om te vragen ‘Waar ben je mee bezig? Hoe sluit dat aan bij het SLA? Wat zou je nog willen realiseren?’ Daarvan is een actielijst gemaakt en aan elke actie is een eigenaar gekoppeld, vertelt Merkelbach.

'Ik bewaak niet de uitvoering van al die punten. Ook collega’s voor bijvoorbeeld mobiliteit of stedelijk beheer zijn verantwoordelijk. Het bleek goed te werken om al die collega’s te laten zien hoe breed het belang van zo’n maatregel is. Hoe ook hún beleidsterrein ervan profiteert, bijvoorbeeld door minder congestie op de doorgaande wegen of minder stikstofneerslag in de Biesbosch, onze achtertuin. Dat leverde een hoop enthousiasme op. Collega’s zijn gemotiveerd om aan die actiepunten te blijven trekken en ze te monitoren.'

Forensengemeente

Het autogebruik verder terugdringen is een stevige component in het maatwerkplan voor schone lucht van Papendrecht. In dat plan staan de maatregelen van het DUP. Merkelbach: 'Papendrecht is een forensengemeente. Op het stimuleren van fietsverkeer en OV kunnen wij heel concreet invloed uitoefenen. De maatregelen variëren van bijvoorbeeld een lagere parkeernorm bij nieuwbouw tot elektrische laadpalen voor fietsen in het centrum.'

Wagenpark elektrificeren

'Omdat we met de drechtsteden een gezamenlijk inkoopbureau hebben, is het soms lastig als individuele gemeente extra - duurzame - inkoopcriteria mee te geven. Bijvoorbeeld nu we ons wagenpark voor wijkonderhoud willen elektrificeren. We zijn nog op zoek naar een manier om duurzaamheidscriteria bij inkoop standaard te borgen, zodat we niet de hele tijd aan de bel hoeven te trekken bij nieuwe aanbestedingen. Ik zou wel wat meer willen horen over hoe je dat doet.'

Kopiëren van maatregelen rond houtstook

Voor de maatregelen rond houtstook putte Marjan Merkelbach al uit de ervaringen van andere collega’s en het gereedschap dat via het SLA wordt aangeboden. 'Op alle thema’s zie ik mooie voorbeelden waaruit ik inspiratie kan halen. Voor de communicatie over houtstook richting burgers hebben we via het SLA en de Omgevingsdienst Zuid-Holland-Zuid een geweldige toolkit ontvangen. Die hadden we in ons eentje nooit kunnen ontwikkelen.

In Papendrecht gaan we nu een volgende stap zetten. Niet meer alleen voorlichting geven, maar ook concreet inperken, bijvoorbeeld door maatwerkvoorschriften op te nemen in een omgevingsplan. Bewoners zijn alerter op stookgedrag, maar er zijn natuurlijk altijd mensen die vinden dat de gemeente er zich niet mee moet bemoeien. We hebben in dat spanningsveld veel baat bij de regels zoals die al binnen het SLA ontwikkeld zijn. We hoeven niet al het beleid zelf uit te vinden.'